Varende Febomuur

Het zal geen bewoner van het Oostelijk Havengebied ontgaan zijn; binnen een jaar vaart er een pont tussen de Sluisbuurt en – waarschijnlijk – Sporenburg. En dat zorgt voor frictie. Met het project Pont als Podium zoekt het SLUISlab naar verbinding. Het ontwerpteam liet zich inspireren door de Febo en bouwt een muur waar bewoners van beide oevers iets kunnen komen brengen en halen.

De verwachting is dat over een aantal jaar zo’n 4.000 fietsers per dag de oversteek zullen maken. “De bewoners aan de stadskant zitten niet te wachten op die gigantische stroom,” zegt leercoach Ouafila Bejja-Essayah. “De kunst is om de pont meer te laten zijn dan een doorsluispunt. Je kunt dat overtochtje ook als een steeds terugkerende kans van vijf minuten zien. Onbekend maakt onbemind; wat zouden we kunnen doen om elkaar tijdens de overtocht te leren kennen, en ook figuurlijk meer verbinding te creëren? De pont als communicatiemiddel, dat is waar dit project over gaat.”

Hoe kan de overtocht tussen Zeeburgereiland en de Oostelijke eilanden ingezet worden voor gemeenschapsontwikkeling en placemaking? Sinds februari is er een nieuwe lichting studenten in het SLUISlab met die vraag bezig. Vanuit de gedachte dat eten verbindt lieten zij zich inspireren door de Febo, waar iedereen uit de muur kan halen waar hij trek in heeft. Bejja-Essayah: “Het eerste idee was om de vakjes in een vergelijkbare muur te laten vullen door lokale horecaondernemers en ‘gelegenheidskoks’: buurtbewoners die ook graag voor anderen koken en op bestelling via een app de muur bevoorraden voor gebruikers van de pont. De laatsten kunnen dan zonder omweg onderweg naar huis iets lekkers uit de muur trekken – gemak dient de mens.

Het concept had potentie maar vroeg wel om verdieping, vindt Bejja-Essayah. “De bewoners van het Havengebied moesten er meer bij betrokken worden, inclusie is een belangrijk thema. Uiteindelijk moet de Febomuur muur een statement gaan vormen waarbij bewoners en bezoekers van beide oevers zich gehoord en gezien voelen.” Hoe de studenten dat gaan doen, is niet iets wat Bejja-Essayah invult, zij reikt enkel methodes aan om het creatieve proces te ondersteunen. “Ik ben die ‘pain in the ass’ die steeds kritische vragen blijft stellen.” Het team ging zelfstandig op onderzoek uit en verdiepte zich in de waarde van muren wereldwijd: de Chinese muur, de Berlijnse muur, de Klaagmuur in Jeruzalem, maar ook onze eigen Afsluitdijk. Het zijn plekken om bij samen te komen, dingen achter te laten, te zoeken naar gaten, manieren om elkaar te bereiken.

Maar welke waarde krijgt de Febomuur nu? Dat gaan de studenten binnenkort met de bewoners en omwonenden zelf onderzoeken. Om dat zo efficiënt mogelijk te laten verlopen, wordt het concept eerst gevisualiseerd. Met prototypes van stapelbare dozen in allerlei varianten wordt getest wat buurtbewoners bij een muur zouden willen halen en brengen. Worden ze blij van kunst, een boek om steeds een stukje uit te lezen, of briefjes met boodschappen over en weer – ‘a message in a box’ in plaats van ‘in a bottle’? En wat te denken van gevonden en opgeviste voorwerpen? Het idee is om zo in co-creatie met beide buurten een uitwisselingsmuur te maken. Op het SLUISlab Picknick Showcase 2021 van 17 juni moet hij er staan. “En wat met je doen, zegt Bejja-Essayah. “Ik hoop dat het een beleving wordt die je langer bijblijft dan het moment zelf.”